Brydż - Zasady gry karcianej dla początkujących

Brydż to gra karciana, która różni się od innych popularnych gier towarzyskich tego typu. Do rozgrywki potrzebna jest tutaj bowiem czwórka graczy, którzy współpracują ze sobą w parach. Wyrosła z popularnego niegdyś wista gra ma dziś kilka rodzajów i lubiana jest zarówno wśród fanów dobrej rozrywki w gronie znajomych, jak i graczy spotykających się na turniejach. Jakie są zasady brydża? 

Z artykułu na temat zasad brydża dowiesz się:

• jakie karty potrzebne są do brydża,
• na czym polega licytacja,
• jak wygląda rozgrywka,
• w jaki sposób liczy się punkty,
• czym różni się brydż kontraktowy (sportowy).

Brydż to typowa gra na jedną talię

Do rozgrywki w brydża potrzebna będzie nam standardowa talia składająca się z 52 kart (karty do brydża w dobrych cenach kupisz w HoldemShop). Jest to ponadto gra, w której nie używa się jokerów. Przed przystąpieniem do faktycznej rozgrywki talię kart należy dokładnie przetasować, a następnie rozdać każdemu z czterech graczy po 13 kart. Jak zostało już zaznaczone we wstępie, do brydża zasiąść może tylko czwórka graczy, którzy przed rozgrywką dzielą się na dwie pary. Kolory kart w brydżu ze względu na zasady licytacji nazywa się również mianami. Są istotne ze względu na fakt, że podczas licytacji ustalamy kolor atutowy, czyli przebijający wszystkie inne. Hierarchia ich starszeństwa prezentuje się następująco:

1. bez atutu
2. pik (wino)
3. kier (serce)
4. karo (dzwonek)
5. trefl (żołądź)

Podczas rozgrywki w brydża istotne jest również starszeństwo figur. Tutaj kwestia wygląda w ten sposób:

1. as
2. król
3. dama
4. walet
5. blotki (od dziesiątki w dół)

Jeżeli mamy już podstawowe pojęcie na temat wartości poszczególnych kart, czas przejść do pierwszego po rozdaniu etapu gry w brydża - licytacji.

Rozgrywkę w brydża rozpoczyna się od licytacji

Po rozdaniu kart gracze biorący udział w brydżowej rozgrywce przechodzą do licytacji, w trakcie której ustalany jest poziom rozgrywki. Gracze deklarują podczas niego, ile spośród trzynastu lew (tak nazywa się w brydżu jedną turę, podczas której każdy z graczy wykłada z ręki jedną kartę) jest w stanie zebrać dana para. Jako że już w trakcie licytacji kontakt pomiędzy partnerami w zakresie posiadanych przez nich kart na ręku nie jest dozwolony, określone odzywki licytacyjne stają się więc jedynym nośnikiem informacji na ten temat. Jak dokładnie wygląda licytacja w brydżu? Rozpoczyna ją osoba, która rozdawała karty, a po nim swoje odzywki deklarują kolejni gracze zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Każda z odzywek składa się z dwóch części: liczby (od 1 do 7, czyli ile lew ponad obowiązkowe sześć da radę zgarnąć dana para) oraz miana (wskazania koloru atutowego). Następna osoba po graczu deklarującym odzywkę może albo ją przebić (wyższą liczbą lub taką samą liczbą z mianem wyższej rangi), albo spasować. Po pasie ze strony trzech kolejnych graczy ostatnia odzywka zamienia się w kontrakt, który deklarująca para musi wypełnić, aby nie narazić się na ujemne punkty. Istotnym elementem licytacji są ponadto kontry i rekontry. Po każdej odzywce gracz z przeciwnej pary zgłosić może kontrę, czyli przekonanie, iż jego oponenci nie dadzą rady wziąć zadeklarowanej liczby lew. Jeśli ma rację, większe będą punkty karne za niewypełnienie kontraktu, ale jeżeli się myli, punkty przyznawane prowadzącym grę odpowiednio się zwiększą. Podobnie jest z rekontrą - można rzucić ją w odpowiedzi na kontrę, co według zasad brydża zwiększy punkty za zgarnięcie deklarowanej liczby lew lub podwyższy karę za niewypełnienie kontraktu. Co dzieje się, gdy licytacja dobiega końca i przez jedną z par zakontraktowana zostaje liczba lew?

Przebieg gry skomplikowany tylko na pierwszy rzut oka

Rozgrywkę po licytacji rozpoczyna gracz siedzący na lewo od rozgrywającego, czyli osoby ze zwycięskiej pary, która jako pierwsza zgłosiła miano kontraktu końcowego. Partner rozgrywającego nazywany jest dziadkiem, natomiast ich przeciwnicy to obrońcy. Położenie pierwszej karty w danej lewie określane jest z kolei mianem wistu, po którym następuje odkrycie w kolumnach podzielonych na kolory wszystkich kart przez dziadka, który od tego momentu nie bierze czynnego udziału w rozgrywce i dokłada karty na polecenie swojego partnera - rozgrywającego. Następnie zgodnie z ruchem wskazówek zegara gracze dokładają po jednej karcie z ręki, zagrywając pod kolor karty wistu, jeżeli jest to tylko możliwe. Po wyłożeniu czterech kart według zasad brydża kończy się tura i należy ustalić, kto zgarnia lewę. Wygrywa ta para, której zawodnik położył najstarszą figurę w kolorze atutowym (jeżeli został on ustalony podczas licytacji) lub wyjściowym. Następnym wistującym zostaje gracz, który zebrał poprzednią lewę, a rozgrywka właściwa kończy się w momencie, gdy rozegrane zostanie 13 tur. Wówczas musimy ustalić, czy wylicytowany uprzednio kontrakt został wypełniony, z czym wiązało będzie się przyznanie lub odjęcie określonej liczby punktów.

Po zebraniu lew należy podliczyć punktację

Kiedy zebrane zostaną już wszystkie lewy, brydżyści siadają do liczenia punktów. Rozgrywka toczona jest do zwycięstwa jednej z par w dwóch partiach z rzędu, co nazywane jest robrem (stąd też inna nazwa brydża towarzyskiego, czyli brydż robrowy). Do zliczania punktacji według zasad brydża używa się tak zwanego zapisu brydżowego międzynarodowego, w którym dzieli się graczy na kolumny MY i WY, po czym poszczególne punkty zapisuje pod kreską (za wylicytowaną i ugraną grę) oraz pod kreską (kontry, nadróbki przy prowadzeniu gry albo wpadki przy bronieniu, a także wszelkie inne premie). Partia kończy się w momencie, gdy jedna z drużyn zdobywa 100 punktów nad kreską, przy czym nie muszą być one ugrane w jednym rozdaniu. Nadróbkami określa się lewy “nadmiarowe” wobec tych wylicytowanych, zaś punkty za wpadki przyznaje się drużynie, która skutecznie broniła. Dodatkowo o drużynie, która wygrała wcześniejszą partię w robrze, mówi się, że jest “po partii”. Za co otrzymuje się punkty według zasad brydża? Można je dostać za następujące rzeczy:

• lewa z atutem karo lub trefl - 20, 40 przy kontrze, 80 przy rekontrze
• lewa z atutem kier lub pik - 30, 60 przy kontrze, 120 przy rekontrze
• lewa bez atu - pierwsza 40, przy kontrze 80, przy rekontrze 160, natomiast wszystkie
• kolejne jak lewa z atutem kier lub pik
• każda lewa ponad deklarowaną - jak zwyczajna lewa (20 lub 30)
• nadróbka po kontrze - 100 przed partią, 200 po partii
• wygrana mimo kontry - 50
• wygrana po rekontrze - 100
• szlemik (wylicytowanie i wzięcie 12 lew) - 500 przed partią, 750 po partii
• szlem (wylicytowanie i wzięcie 13 lew) - 1000 przed partią, 1500 po partii
• zdobycie robra do zera - 700
• zdobycie robra przy jednej wygranej przeciwników - 500
• wpadka bez kontry - 50 za każdą lewę
• premia za częściówkę - 50 punktów, jeżeli w rozdaniu nie przekroczyło się 100 punktów nad kreską

premia za dograną - 300 punktów przed partią, a 500 punktów po partii, jeżeli w wygranym kontrakcie zdobyło się sto lub więcej punktów nad kreską i wygrało się daną partię Ponadto obrońcy zdobyć mogą punkty za wpadki pary, której udało się wygrać licytację. W ten właśnie sposób nalicza się kary dla graczy, którzy nie wypełnią warunków kontraktu. Swój dorobek powiększyć można dzięki następującym wydarzeniom na stole:

• pierwsza lewa wpadkowa - przed partią 50, 100 przy kontrze, 200 z rekontrą, po partii 100, 200 przy kontrze, 400 przy rekontrze
• druga lewa wpadkowa - przed partią 100, 300 przy kontrze, 600 z rekontrą, po partii 200, 500 przy kontrze, 1000 z rekontrą
• trzecia lewa wpadkowa - przed partią 150, 500 przy kontrze, 1000 z rekontrą, po partii 300, 800 przy kontrze, 1600 z rekontrą
• każda kolejna lewa wpadkowa po trzeciej - przed partią 50, 300 przy kontrze, 600 z rekontrą, po partii 100, 300 przy kontrze, 600 z rekontrą

Jak widać więc, punktacja sprawić może w brydżu najwięcej zamieszania i na początku przygody z tą grą podliczanie punktów z pewnością zabierało będzie sporo czasu. Doskonałe opanowanie zasad brydża towarzyskiego (robrowego) stanowi też świetną podstawę do bardziej zaawansowanej przygody z tą grą. Mamy tu na myśli oczywiście brydż kontraktowy, czyli sportowy, który rozgrywany jest turniejowo.

Na czym polega brydż kontraktowy (sportowy)?

Dokładne omówienie zasad brydża sportowego musiałoby zająć tyle samo miejsca, co przegląd reguł brydża robrowego, więc skupmy się na podstawowych różnicach pomiędzy tymi dwiema odmianam. Głównym celem opracowywania zasad brydża sportowego było wyeliminowanie czynnika losowego, aby podczas turniejów liczyły się przede wszystkim umiejętności, nie zaś szczęście w doborze kart. Jak tego dokonano? Po rozegraniu każdego rozdania na jednym stole przenosi się go w specjalnym pudełku na następne stoły, aby kolejne czwórki rozgrywały takie same rozdania. Pozwala to porównać później wynik punktowy poszczególnych par przy takim samym układzie kart, co sprawia, że wyłaniani w turniejach brydżowych zwycięzcy wykazali się w identycznych rozdaniach większymi umiejętnościami. Kolejnym istotnym elementem brydża kontraktowego są systemy licytacyjne. Z racji na kluczową rolę tego elementu rozgrywki w zdobywaniu punktów, gracze opracowali szereg konwencjonalnych odzywek, które pomagają partnerowi w rozeznaniu się w sytuacji. Zgodnie z zasadami brydża, czy to towarzyskiego, czy sportowego, muszą być one jednak jasne dla przeciwników. Korzystanie z nich jest w grze turniejowej na wysokim poziomie zwyczajnie nieodzowne.